KEPUTUSAN MAHKAMAH RAYUAN BENARKAN KERAJAAN SAMAN RAKYAT: KETUA MENTERI SARAWAK PERLU TARIK BALIK TINDAKAN UNDANG-UNDANG TERHADAP YB CHONG CHIEN JIEN, PERTIMBANG PINDAAN UNDANG-UNDANG SEKAT KERAJAAN SAMAN RAKYAT
APRIL 11, 2016 RAFIZI RAMLI
Saya merujuk kepada keputusan Mahkamah Rayuan minggu lalu di dalam kes yang dibawa oleh Kerajaan Negeri Sarawak terhadap Ahli Parlimen Bandar Kuching/ADUN Kota Sentosa YB Chong Chien Jien.
Keputusan majoriti dua orang hakim Mahkamah Rayuan iaitu Dato’ Abdul Rahman Sebli dan Dato’ Zamani Abdul Rahim (seorang lagi hakim Mahkamah Rayuan iaitu Datuk David Wong Dak Wah tidak bersetuju dengan keputusan itu) telah membenarkan Kerajaan Negeri Sarawak mengambil tindakan saman malu (iaitu tindakan undang-undang sivil) terhadap YB Chong Chien Jien walaupun secara umumnya di seluruh dunia, prinsip undang-undang yang diamalkan tidak membenarkan kerajaan menyaman seorang rakyat.
Keputusan Mahkamah Rayuan itu mengundang risiko besar kepada setiap rakyat Malaysia kerana ia memberi kuasa kepada kerajaan (sama ada kementerian, jabatan, agensi, menteri dalam kapasiti rasmi malah majlis-majlis daerah atau pihak berkuasa tempatan) untuk menggunakan wang rakyat yang dikutip melalui cukai untuk menyaman rakyat sendiri apabila ada perkara yang ditimbulkan oleh rakyat mengenai kerajaan yang tidak dipersetujui oleh kerajaan.
Secara umumnya, prinsip bahawa kerajaan tidak dibenarkan menyaman rakyat sendiri telah diputuskan melalui undang-undang “common law” yang diamalkan di United Kingdom. Ia bertepatan dengan prinsip keadilan sejagat (“universal justice values”) seperti berikut:
1. Rakyat memilih kerajaan dan membayar cukai untuk membolehkan kerajaan berfungsi. Rakyat adalah majikan kepada kerajaan;
2. Kerajaan menyediakan perkhidmatan kepada rakyat menggunakan cukai yang dikutip daripada rakyat. Maka sebagai majikan dan juga pelanggan kepada perkhidmatan yang disediakan oleh kerajaan, rakyat berhak untuk memberi maklumbalas (baik dalam bentuk pujian, kritikan, aduan, komen dan lain-lain) mengenai perkhidmatan yang disediakan kerajaan kerana perkhidmatan itu dibiayai oleh duit rakyat;
3. Jika rakyat tidak berpuas hati dan memberi kritikan atau aduan yang tidak disukai oleh kerajaan, adalah tidak adil untuk kerajaan menggunakan wang rakyat (apabila mengambil tindakan saman dalam kapasiti rasmi bukan kapasiti peribadi) untuk menyaman rakyat yang memberi kritikan.
Prinsip di atas ditegaskan di dalam keputusan House of Lords di United Kingdom di dalam kes ternama iaitu tindakan saman oleh pihak berkuasa tempatan (PBT) Derbyshire County Council yang mengambil tindakan saman terhadap akhbar Times Newspapers. Dalam menegaskan bahawa kerajaan pusat atau mana-mana kerajaan tempatan tidak boleh menyaman rakyat yang mengkritik, House of Lords mengulangi kepentingan melindungi hak rakyat mengkritik kerajaan seperti berikut:
“It was of the highest public importance that a democratically-elected government body should be open to uninhibited public criticism, and since the threat of civil actions for defamation would place an undesirable fetter on the freedom to express such criticism, it would be contrary to the public for institutions of central or local government to have any right at common law to maintain an action for damages for defamation.”
“Adalah menjadi keutamaan terpenting bahawa sebuah kerajaan yang dipilih secara demokratik perlulah terbuka kepada kritikan awam yang tidak dihadkan; dan oleh kerana tindakan saman malu oleh kerajaan akan menyekat kebebasan mengkritik kerajaan, adalah bertentangan dengan kepentingan awam sekiranya badan-badan kerajaan pusat atau kerajaan tempatan diberikan hak di sisi undang-undang untuk mengambil tindakan saman malu terhadap orang awam.”
Jika keputusan Mahkamah Rayuan ini kekal dan tidak dicabar di Mahkamah Persekutuan, ia akan membawa kesan buruk kepada rakyat dan negara. Selain dari ahli-ahli parlimen, tokoh NGO dan akademik yang akan disaman menggunakan duit rakyat bila mana pendapat mereka tidak disenangi Umno/Barisan Nasional, rakyat biasa pun sebenarnya akan menjadi mangsa. Contohnya, jika seorang penduduk mengadu di media televisyen, internet atau mana-mana media bahawa khidmat kutipan sampah di kawasan perumahan beliau tidak memuaskan, majlis perbandaran di kawasan itu boleh menyaman penduduk tersebut.
Saya sangat-sangat bimbang jika perkara ini tidak diperbetulkan ia akan menjadi senjata menutup mulut rakyat keseluruhannya.
Oleh yang demikian, saya akan memantau kes ini dengan dekat untuk memastikan ia tidak kekal menjadi undang-undang yang akan disalahgunakan pentadbiran Dato’ Seri Najib Tun Razak. Saya akan mengambil tindakan-tindakan berikut:
i. Saya berharap YB Chong Chien Jien yang disaman dan menjadi defendan kes ini akan membuat rayuan ke Mahkamah Persekutuan untuk membatalkan keputusan Mahkamah Rayuan minggu lepas
ii. Apabila kes ini sudah sampai ke peringkat Mahkamah Persekutuan, saya menyeru Tan Sri Adenan Satem, Ketua Menteri Sarawak membuktikan bahawa beliau berbeza dari pimpinan Umno/Barisan Nasional yang lain dengan mengarahkan supaya Kerajaan Sarawak menghentikan tindakan asal yang menyaman YB Chong Chien Jien. Ini membolehkan supaya Mahkamah Persekutuan membuat keputusan membatalkan keputusan Mahkamah Rayuan
iii. Saya akan membawa perkara ini kepada panel ahli-ahli Parlimen Pakatan Harapan yang merupakan pengamal undang-undang seperti YB Sivarasa Rasiah (Subang), YB Hanipa Maidin (Sepang), YB Gobind Singh Deo (Puchong), YB Gooi Hsiao Leoung (Alor Setar), YB Manivannan Gowin (Kapar), YB Wong Chen (Kelana Jaya), YB Darell Leiking (Penampang) dan lain-lain untuk menyemak undang-undang sedia ada dan mempertimbangkan satu Rang Undang-undang Persendirian difailkan dalam sidang Mei 2016 khusus untuk menyekat kerajaan dari mendapat hak menyaman rakyat.
Saya menyeru semua rakyat Malaysia agar tidak mengambil mudah sebarang perubahan undang-undang, keputusan atau tindakan yang boleh disalahgunakan untuk menyekat hak kita mengkritik kerajaan terutamanya dalam keadaan pentadbiran Dato’ Seri Najib Tun Razak terdesak menutup skandal 1MDB dengan apa cara sekalipun.
RAFIZI RAMLI
NAIB PRESIDEN/SETIAUSAHA AGUNG
AHLI PARLIMEN PANDAN
APRIL 11, 2016 RAFIZI RAMLI
Keputusan majoriti dua orang hakim Mahkamah Rayuan iaitu Dato’ Abdul Rahman Sebli dan Dato’ Zamani Abdul Rahim (seorang lagi hakim Mahkamah Rayuan iaitu Datuk David Wong Dak Wah tidak bersetuju dengan keputusan itu) telah membenarkan Kerajaan Negeri Sarawak mengambil tindakan saman malu (iaitu tindakan undang-undang sivil) terhadap YB Chong Chien Jien walaupun secara umumnya di seluruh dunia, prinsip undang-undang yang diamalkan tidak membenarkan kerajaan menyaman seorang rakyat.
Keputusan Mahkamah Rayuan itu mengundang risiko besar kepada setiap rakyat Malaysia kerana ia memberi kuasa kepada kerajaan (sama ada kementerian, jabatan, agensi, menteri dalam kapasiti rasmi malah majlis-majlis daerah atau pihak berkuasa tempatan) untuk menggunakan wang rakyat yang dikutip melalui cukai untuk menyaman rakyat sendiri apabila ada perkara yang ditimbulkan oleh rakyat mengenai kerajaan yang tidak dipersetujui oleh kerajaan.
Secara umumnya, prinsip bahawa kerajaan tidak dibenarkan menyaman rakyat sendiri telah diputuskan melalui undang-undang “common law” yang diamalkan di United Kingdom. Ia bertepatan dengan prinsip keadilan sejagat (“universal justice values”) seperti berikut:
1. Rakyat memilih kerajaan dan membayar cukai untuk membolehkan kerajaan berfungsi. Rakyat adalah majikan kepada kerajaan;
2. Kerajaan menyediakan perkhidmatan kepada rakyat menggunakan cukai yang dikutip daripada rakyat. Maka sebagai majikan dan juga pelanggan kepada perkhidmatan yang disediakan oleh kerajaan, rakyat berhak untuk memberi maklumbalas (baik dalam bentuk pujian, kritikan, aduan, komen dan lain-lain) mengenai perkhidmatan yang disediakan kerajaan kerana perkhidmatan itu dibiayai oleh duit rakyat;
3. Jika rakyat tidak berpuas hati dan memberi kritikan atau aduan yang tidak disukai oleh kerajaan, adalah tidak adil untuk kerajaan menggunakan wang rakyat (apabila mengambil tindakan saman dalam kapasiti rasmi bukan kapasiti peribadi) untuk menyaman rakyat yang memberi kritikan.
Prinsip di atas ditegaskan di dalam keputusan House of Lords di United Kingdom di dalam kes ternama iaitu tindakan saman oleh pihak berkuasa tempatan (PBT) Derbyshire County Council yang mengambil tindakan saman terhadap akhbar Times Newspapers. Dalam menegaskan bahawa kerajaan pusat atau mana-mana kerajaan tempatan tidak boleh menyaman rakyat yang mengkritik, House of Lords mengulangi kepentingan melindungi hak rakyat mengkritik kerajaan seperti berikut:
“It was of the highest public importance that a democratically-elected government body should be open to uninhibited public criticism, and since the threat of civil actions for defamation would place an undesirable fetter on the freedom to express such criticism, it would be contrary to the public for institutions of central or local government to have any right at common law to maintain an action for damages for defamation.”
“Adalah menjadi keutamaan terpenting bahawa sebuah kerajaan yang dipilih secara demokratik perlulah terbuka kepada kritikan awam yang tidak dihadkan; dan oleh kerana tindakan saman malu oleh kerajaan akan menyekat kebebasan mengkritik kerajaan, adalah bertentangan dengan kepentingan awam sekiranya badan-badan kerajaan pusat atau kerajaan tempatan diberikan hak di sisi undang-undang untuk mengambil tindakan saman malu terhadap orang awam.”
Jika keputusan Mahkamah Rayuan ini kekal dan tidak dicabar di Mahkamah Persekutuan, ia akan membawa kesan buruk kepada rakyat dan negara. Selain dari ahli-ahli parlimen, tokoh NGO dan akademik yang akan disaman menggunakan duit rakyat bila mana pendapat mereka tidak disenangi Umno/Barisan Nasional, rakyat biasa pun sebenarnya akan menjadi mangsa. Contohnya, jika seorang penduduk mengadu di media televisyen, internet atau mana-mana media bahawa khidmat kutipan sampah di kawasan perumahan beliau tidak memuaskan, majlis perbandaran di kawasan itu boleh menyaman penduduk tersebut.
Saya sangat-sangat bimbang jika perkara ini tidak diperbetulkan ia akan menjadi senjata menutup mulut rakyat keseluruhannya.
Oleh yang demikian, saya akan memantau kes ini dengan dekat untuk memastikan ia tidak kekal menjadi undang-undang yang akan disalahgunakan pentadbiran Dato’ Seri Najib Tun Razak. Saya akan mengambil tindakan-tindakan berikut:
i. Saya berharap YB Chong Chien Jien yang disaman dan menjadi defendan kes ini akan membuat rayuan ke Mahkamah Persekutuan untuk membatalkan keputusan Mahkamah Rayuan minggu lepas
ii. Apabila kes ini sudah sampai ke peringkat Mahkamah Persekutuan, saya menyeru Tan Sri Adenan Satem, Ketua Menteri Sarawak membuktikan bahawa beliau berbeza dari pimpinan Umno/Barisan Nasional yang lain dengan mengarahkan supaya Kerajaan Sarawak menghentikan tindakan asal yang menyaman YB Chong Chien Jien. Ini membolehkan supaya Mahkamah Persekutuan membuat keputusan membatalkan keputusan Mahkamah Rayuan
iii. Saya akan membawa perkara ini kepada panel ahli-ahli Parlimen Pakatan Harapan yang merupakan pengamal undang-undang seperti YB Sivarasa Rasiah (Subang), YB Hanipa Maidin (Sepang), YB Gobind Singh Deo (Puchong), YB Gooi Hsiao Leoung (Alor Setar), YB Manivannan Gowin (Kapar), YB Wong Chen (Kelana Jaya), YB Darell Leiking (Penampang) dan lain-lain untuk menyemak undang-undang sedia ada dan mempertimbangkan satu Rang Undang-undang Persendirian difailkan dalam sidang Mei 2016 khusus untuk menyekat kerajaan dari mendapat hak menyaman rakyat.
Saya menyeru semua rakyat Malaysia agar tidak mengambil mudah sebarang perubahan undang-undang, keputusan atau tindakan yang boleh disalahgunakan untuk menyekat hak kita mengkritik kerajaan terutamanya dalam keadaan pentadbiran Dato’ Seri Najib Tun Razak terdesak menutup skandal 1MDB dengan apa cara sekalipun.
RAFIZI RAMLI
NAIB PRESIDEN/SETIAUSAHA AGUNG
AHLI PARLIMEN PANDAN
No comments:
Post a Comment